اینترنت اشیاء (IoT) یه شبکه‌ست که دستگاه‌های هوشمند داده‌هاشون رو با هم ترکیب می‌کنن تا نتیجه‌گیری کنن، تصمیم بگیرن و کارها رو هدایت کنن. امروز، نوآوری‌های مداوم توی دنیای IoT همراه با فناوری‌های هوش مصنوعی (AI) داره زیرساخت‌های شهری رو با ایجاد شبکه‌ای از دستگاه‌های هماهنگ که می‌تونن کارها رو خودکار کنن، تصمیم‌گیری مستقل داشته باشن و به دستور کاربر کمک کنن، متحول می‌کنه.
حالا Smart Cities—اون جوامعی که این ترکیب منحصربه‌فرد از فناوری‌ها رو به‌خوبی به کار می‌برن—دارن توی سراسر دنیا سر برمی‌آرن. طبق گزارش Deloitte، با شتاب گرفتن شهرنشینی (Urbanization) توی جهان، خیلی از کشورها به فناوری‌های شهر هوشمند رو آوردن تا با چالش‌های جمعیت و منابع کنار بیان. این مفهوم جدید توی توسعه شهری داره آینده‌های کاربردی‌تر و کیفیت زندگی بهتری برای شهروندا می‌سازه.
ایده یه شهر هوشمند متصل چیز جدیدی نیست؛ نویسنده‌های علمی‌تخیلی و تهیه‌کننده‌های هالیوود توی قرن بیستم این صحنه‌ها رو تصور می‌کردن. اما حالا که داریم استقرار واقعی شهرهای هوشمند رو توی کشورهای مختلف می‌بینیم، این خیال futuristic به واقعیت ما تبدیل شده. پس، قدم بعدی چیه؟
شهرهای بیشتری هوشمند می‌شن
توی چند سال گذشته، تعداد شهرداری‌ها (Municipalities) توی سراسر دنیا که دنبال فناوری‌های نسل بعدی برای بهبود ایمنی (Safety) و امنیت (Security) شهرونداشون هستن، سریع زیاد شده. اما یه شهر قدیمی چطور می‌تونه هوشمند بشه؟ چی رو باید بازسازی کنی؟ نکته باحال درباره فناوری شهر هوشمند اینه که اگه درست به کار بره، می‌تونه بدون نیاز به بازسازی کامل، توی زیرساخت‌های موجود (Existing Infrastructure) جا بیفته—فقط باید دوباره تصور بشه.
برای اینکه یه شهر واقعاً هوشمند باشه، همه بخش‌های زیرساخت موجود—از جاده‌ها (Roads) تا خطوط گاز (Gas Lines)، برق (Power Lines)، آب (Water Lines)، چراغ‌های خیابون (Street Lights) و حتی چیزایی مثل کولرها (Air Conditioners) و درهای خودکار (Automatic Doors) توی ساختمون‌ها—باید حسگرهایی داشته باشن که با اتصال IoT در دسترس باشن. توی مراحل اولیه توسعه شهرهای هوشمند، حسگرها (که می‌تونستن به پنجره‌ها، درها و غیره وصل بشن) فقط هشدارهایی رو فعال می‌کردن تا به افراد ثبت‌شده درباره حرکت یا تغییر خاصی خبر بدن. مثلاً این هشدارها می‌تونستن نشون بدن که دمای یه اتاق خیلی بالا رفته، یه در باز مونده، یه پنجره بسته شده یا توی راهرو حرکتی هست.
با پیشرفت‌های اخیر توی شهرهای هوشمند، قابلیت‌های Artificial Intelligence نوآوری رو چند پله بالاتر برده. با استفاده از زیرساخت IoT موجود، AI می‌تونه این هشدارها رو معنی‌دار کنه. مثلاً اگه دما خیلی بالاست، چرا باید نگران باشیم و برای رفع این مشکل چی کار کنیم؟ با استفاده از ابزارهای تحلیل AI که نه‌تنها معیارهای ثبت‌شده رو درک می‌کنن، بلکه از اتفاقات گذشته یاد می‌گیرن (Machine Learning) و این دانش رو توی برنامه‌ریزی آینده به کار می‌برن، مقامات و مسئولین می‌تونن خدمات ضروری رو خودکار کنن، بار کاری رو کم کنن و کارایی رو بالا ببرن.
تصور کن: به‌جای اینکه نگهبانای ساختمون برای هر بار باز شدن در هشدار بگیرن، AI اون‌قدر باهوشه که الگوها رو بشناسه و چیزای غیرعادی رو تشخیص بده، سر و صدا رو کم کنه و هشدارهای مهم رو به سطح بعدی ببره.
فقط داده جمع نکن—ازش استفاده کن!
شهرها حالا نه‌تنها می‌تونن داده‌های عملی که دور و برمون هستن رو جمع کنن، بلکه واقعاً ازش استفاده کنن تا کیفیت زندگی (Quality of Life) شهروندا رو بهتر کنن، زیرساخت‌های هوشمندتر (Intelligent Infrastructure) بسازن و از جامعه کلی بهتر محافظت کنن.
یه مثالش هوش ترافیکی (Traffic Intelligence) هست. اگه برنامه‌ریزای شهری بدونن ساعت‌های اوج ترافیک کیه، می‌تونن تصمیم‌های هوشمندانه‌تری درباره بستن جاده‌ها برای ساخت‌وساز بگیرن (ترجیحاً وقتی که کمترین تاثیر رو روی زندگی روزمره مردم داره). یه کاربرد قوی دیگه، استفاده از AI و فناوری شهر هوشمند برای کم کردن خسارت‌های بلایای طبیعی (Natural Disasters) هست.
مثلاً کشورهایی مثل فیلیپین—که توی فصل تایفون با سیل‌های فاجعه‌بار روبه‌رو می‌شن—می‌تونن از فناوری پشتیبانی‌شده با AI استفاده کنن تا به سازمان‌های مربوطه هشدار بدن، قبل از اینکه خسارت جدی بشه اقدام کنن و از جون آدما و اموالشون محافظت کنن.
نسل بعدی شهرهای هوشمند
ادغام AI توی فناوری‌های IoT داره نحوه مدیریت، بهبود و نگهداری زیرساخت‌های عمومی رو توسط مقامات محلی متحول می‌کنه. با اینکه این فناوری‌ها توی سال‌های اخیر ده برابر پیشرفت کردن، انتظار داریم با توسعه بیشتر هوش مصنوعی و قابلیت‌های بی‌سیم (Wireless Capabilities)، تغییرات بیشتری ببینیم.
پیشرفت‌های بزرگ تکنولوژی، به‌خصوص ظهور شبکه‌های 5G، یه نوع جدید از شهر هوشمند رو به وجود آورده: 5th Generation Smart City. استاندارد بی‌سیم جهانی در حال توسعه، 5G، یه شبکه پیشرفته‌ست که برای اتصال تقریباً همه و همه‌چیز—از جمله ماشین‌ها، اشیا و دستگاه‌ها—با سرعت خیلی بالا طراحی شده.
5G الان کلید شهرهای هوشمند امروزیه؛ بهترین راه برای پشتیبانی از انبوه دستگاه‌ها و حسگرهای لازم برای رسیدن به وضعیت واقعی شهر هوشمند، شبکه‌های 5G هستن. به‌طور خاص، 5G می‌تونه با ارائه خدمات و زیرساخت‌های بهتر برای شهروندا، بهبود عملیات و امنیت (Operations and Security)، و کمک به کم کردن شکاف دیجیتال (Digital Divide) توی کشورهای در حال توسعه، تحول شهرها رو تقویت کنه.
با نگاه به آینده و فناوری‌های در حال توسعه و ورود شبکه‌های 6G که برای 2030 انتظارش رو داریم، ارائه‌دهنده‌های فناوری شهر هوشمند باید گوش‌به‌زنگ باشن تا از قدیمی شدن جلوگیری کنن و راه‌حل‌هاشون رو با آخرین استانداردهای پوشش هم‌راستا نگه دارن.
ارائه‌دهنده‌های فناوری شهر هوشمند کلید گسترش پوشش رو دستشون دارن—چه توی زیرساخت 4G، 5G یا در نهایت 6G. مهم نیست به کدوم شبکه وصل باشن، فناوری‌های شهر هوشمند پایه دنیای آینده‌مون هستن.
جلب اعتماد عمومی
نمی‌شه انکار کرد که یه مقدار شک و تردید عمومی درباره دخالت شرکت‌های فناوری توی زندگی روزمره، به‌خصوص جمع‌آوری داده (Data Collection) وجود داره. برای همین، این شرکت‌ها باید مسئولیت آموزش شهروندا رو درباره اینکه چه داده‌هایی جمع می‌شن، چطور استفاده می‌شن و شفافیت کامل رو تضمین کنن، به عهده بگیرن. همه اینا با فناوری قدرت‌گرفته از AI که می‌تونه داده‌های عمومی رو جمع کنه و معنی بده، به‌راحتی به دست میاد و از این یافته‌ها برای بهتر کردن کیفیت زندگی‌مون استفاده می‌کنه.
از این به بعد، برای مقامات محلی و برنامه‌ریزای شهری خیلی مهم می‌شه که یه شریک قابل‌اعتماد با فناوری مناسب پیدا کنن تا توی استقرار شفاف شهر هوشمند پشتیبانی‌شون کنه. یه شریک قوی باید تخصص ثابت‌شده و معیارهای موفقیت از موارد قبلی داشته باشه تا بتونه واضح و موثر ارتباط برقرار کنه و شهروندا بفهمن این استقرارها چطور زندگی روزمره‌شون رو تحت‌تاثیر قرار می‌ده و در نهایت بهتر می‌کنه.
مثل هر استقرار AI، باید یادمون باشه که انسانیت هنوز مغز پشت این فناوریه؛ ما قدرت طراحی راه‌حل‌هایی رو داریم که برای ما کار کنه. پس چه کم کردن زمان رفت‌وآمد (Commute Time) باشه چه ارسال هشدارهای ایمنی حیاتی (Critical Safety Alerts)، شهروندا باید بدونن فناوری‌های شهر هوشمند با هدف بهبود کلی جامعه طراحی شدن.
ترکیب پویای AI و IoT با هم داره نحوه زندگی و کار توی شهرهای هوشمند رو متحول می‌کنه و اونا رو کارآمدتر، پایدارتر (Sustainable) و قابل‌زیست‌تر برای همه می‌سازه.
نتیجه‌گیری
آینده شهرهای هوشمند با IoT و AI داره شکل می‌گیره و زندگی رو برای همه بهتر می‌کنه! اگه کنجکاوی ببینی این فناوری‌ها چطور می‌تونن شهرت رو هوشمندتر کنن، بیا با هم این دنیای باحال رو کشف کنیم! نظرت چیه؟
منبع: iotforall