شهرهای هوشمند (Smart Cities) داده‌ها رو از حسگرها و دستگاه‌های الکترونیکی متصل جمع‌آوری می‌کنن. توسعه این شهرها به اینترنت اشیاء (IoT)، فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات (ICT) و اتصال قوی وابسته‌ست. نسل پنجم ارتباطات بی‌سیم موبایل (5G) یه شبکه پیشرفته‌ست که همه‌چیز رو به هم وصل می‌کنه و بخش جدایی‌ناپذیر توسعه Smart Cities به حساب میاد. این فناوری زیرساخت ارتباطی لازم برای پروژه‌های مختلف شهر هوشمند رو فراهم می‌کنه.

یکی از هدف‌های اصلی توسعه شهرهای هوشمند، تحول توی سیستم حمل‌ونقل عمومی (Public Transportation) هست. توی این پست، نیاز به یه سیستم حمل‌ونقل هوشمند، نقش 5G و IoT توی این تحول، فواید زیست‌محیطی، مثال‌های واقعی و آینده این سیستم رو برات توضیح می‌دیم.

چرا حمل‌ونقل عمومی نیاز به تحول داره؟

سیستم‌های سنتی حمل‌ونقل عمومی خیلی کارآمد و حرفه‌ای مدیریت نمی‌شن. آدما ساعت‌ها توی ایستگاه اتوبوس (Bus Stop) منتظر می‌مونن و گاهی می‌بینن اتوبوس موردنظرشون پره. با افزایش جمعیت و محدود بودن حمل‌ونقل عمومی، خیلی‌ها سفر با این وسایل رو یه کابوس می‌دونن. حتی بعد از انتظار و سوار شدن به یه اتوبوس شلوغ، بازم دیر به مقصد می‌رسن.

با توجه به این مشکلات، سازمان‌های حمل‌ونقل توی کشورهای مختلف دست به کار شدن و حالا به فناوری‌های هوشمند مثل IoT و 5G تکیه کردن تا یه سیستم حمل‌ونقل عمومی قوی بسازن.

5G و IoT: تغییر دهنده‌های بازی توی حمل‌ونقل عمومی

5G نسل پنجم شبکه موبایله که تقریباً همه‌چیز رو از سراسر دنیا به هم وصل می‌کنه. این فناوری با اتصال بهتر (Enhanced Connectivity)، سرعت بالا و تاخیر کم (Low Latency) شهرهای هوشمند رو متحول کرده. سرعت انتقال داده‌هاش تا 10 گیگابیت بر ثانیه (Gbps) می‌رسه و تاخیرش فقط یه میلی‌ثانیه‌ست!

با 5G، داده‌ها رو می‌شه فوری منتقل کرد. کاربردش فقط به اینترنت سریع‌تر برای گوشی‌ها (Smartphones) محدود نمی‌شه، بلکه نقش کلیدی توی نسل بعدی سیستم حمل‌ونقل هوشمند (Intelligent Transportation System) داره.

از طرف دیگه، IoT شبکه‌ای از دستگاه‌های به‌هم‌متصله که می‌تونن داده‌ها رو تبادل کنن. این فناوری می‌تونه با تبدیل وسایل نقلیه معمولی به دارایی‌های هوشمند داده‌محور، سیستم حمل‌ونقل رو دگرگون کنه. با نصب حسگرها (Sensors)، دستگاه‌های IoT و سیستم‌های GPS توی اتوبوس‌ها و قطارها، می‌شه سیستم‌ها رو به هم وصل کرد و داده‌ها رو منتقل کرد.

ترکیب IoT و 5G نیاز اصلی توسعه شهرهای هوشمنده و می‌تونه زندگی مردم رو باکیفیت‌تر کنه.

سیستم حمل‌ونقل عمومی هوشمند چیه؟

یه سیستم حمل‌ونقل عمومی هوشمند (Smart Public Transportation System) یه راه‌حل متصله که به مسافرا اجازه می‌ده سفرشون رو راحت و آسون تجربه کنن. عناصر اصلی این سیستم شامل 5G، محاسبات ابری (Cloud Computing)، ایستگاه‌های اتوبوس هوشمند (Smart Bus Stops)، اتوبوس‌های عمومی هوشمند (Smart Public Buses) و کاربرهای remoto با اپلیکیشن‌های موبایل یا وب هستن.

کاربرا می‌تونن برنامه اتوبوس رو به‌صورت لحظه‌ای (Real-Time Bus Schedule) ببینن و مسیرش رو ردیابی کنن (Tracking)، جاشون رو از قبل رزرو کنن و به‌موقع به ایستگاه برسن. توی اپلیکیشن موبایل می‌تونن پروفایل بسازن، بسته‌ها و تخفیف‌های مختلف رو انتخاب کنن و حسابشون رو به کارت بانکی یا اعتباری وصل کنن تا کرایه‌شون خودکار کم بشه (Automatic Fare Deduction).

ایستگاه اتوبوس هوشمند هم همه اطلاعات رو روی صفحه نمایش نشون می‌ده تا کار مسافرا راحت‌تر بشه. همه این سیستم‌ها با 5G، IoT و Cloud Computing به هم وصلن تا دقت، کارایی و دوام سیستم بالا باشه.

فواید تحول سیستم حمل‌ونقل عمومی

ترکیب 5G و IoT کلی مزیت برای حمل‌ونقل عمومی داره. جذاب‌ترین‌هاش رو اینجا برات می‌گیم:

1. همکاری با پارکینگ هوشمند (Smart Parking): سیستم حمل‌ونقل عمومی هوشمند می‌تونه با راه‌حل‌های Smart Parking همکاری کنه. مدیرای حمل‌ونقل می‌تونن جاهای پارک رو رزرو کنن، هزینه‌ش رو آنلاین پرداخت کنن و از طریق اپلیکیشن ببینن که اتوبوس دیگه‌ای پارک کرده یا رفته و مسیر رو بر اساسش تنظیم کنن. داده‌های این دو سیستم با هم تحلیل عمیقی از الگوهای ترافیک (Traffic Patterns) می‌دن که نشون می‌ده چه جاهایی به تحرک بیشتر، فضای پارک یا تعداد اتوبوس بیشتر نیاز دارن. این اطلاعات به توسعه زیرساخت هوشمند (Smart Infrastructure) کمک می‌کنه.
2. سفر روان‌تر (Smoother Commute): با IoT و 5G، یه سیستم حمل‌ونقل عمومی هوشمند می‌سازیم. اپلیکیشن ردیابی اتوبوس هوشمند (Smart Bus Tracker) به کاربرا نشون می‌ده چه اتوبوس‌ها یا قطارهایی توی مسیرشون هست. بدون دردسر پیدا کردن فیزیکی، می‌تونن از گوشی رزرو کنن و هزینه رو هفتگی، روزانه یا ماهانه آنلاین پرداخت کنن. دانش‌آموزا هم می‌تونن از تخفیف‌ها و بسته‌ها استفاده کنن که تجربه‌شون رو ارزون و مناسب می‌کنه.
3. به‌روزرسانی لحظه‌ای (Real-Time Updates): IoT نظارت لحظه‌ای (Real-Time Monitoring) رو فراهم می‌کنه که به کاربرا اجازه می‌ده اتوبوس رزروشده‌شون رو ردیابی کنن. با GPS Tracking و تخمین لحظه‌ای، می‌تونن ببینن اتوبوس کی به ایستگاه نزدیکشون می‌رسه و بدون معطلی طولانی به موقع اونجا باشن.
4. رزرو صندلی (Seat Reservation): یکی از مشکلات بزرگ حمل‌ونقل عمومی، نبودن جاست. مسافرا توی محیط شلوغ و خفه‌کننده می‌ایستن که خستگی، استرس و حتی انتقال بیماری‌های هوابرد (Airborne Diseases) رو بیشتر می‌کنه. با سیستم هوشمند، می‌تونی صندلی‌ات رو آنلاین رزرو کنی، برنامه و مسیر اتوبوس رو ببینی و بدون دردسر جا داشته باشی. اگه صندلی‌ها پر باشن، کسی اجازه سوار شدن نداره.
5. مدیریت ترافیک (Traffic Management): وقتی یه سیستم حمل‌ونقل عمومی قوی و راحت باشه، مردم اتوبوس رو به سفر انفرادی ترجیح می‌دن. این باعث صرفه‌جویی توی هزینه‌ها، کاهش ترافیک (Traffic Congestion) و مصرف سوخت (Fuel Consumption) می‌شه. می‌تونیم اتوبوس‌ها رو بر اساس تعداد رزروها تنظیم کنیم تا مسافرا توی ایستگاه معطل نشن و مجبور به ایستادن توی اتوبوس نباشن.

فواید زیست‌محیطی ترکیب 5G و IoT توی حمل‌ونقل

ترکیب IoT و 5G به سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی هوشمند کمک می‌کنه و نقش بزرگی توی ساختن یه محیط زیست‌دوست (Eco-Friendly Environment) داره. فواید زیست‌محیطی‌ش ایناست:

1. کاهش ترافیک (Traffic Congestion): هدف اصلی تحول توی حمل‌ونقل عمومی، کم کردن ترافیک جاده‌هاست. اتوبوس‌ها و قطارها آدمای بیشتری رو با جای کمتر جابه‌جا می‌کنن.
2. کاهش گازهای گلخانه‌ای (Greenhouse Gas Emission): طبق گزارش UCLA، حمل‌ونقل عمومی تا 45 درصد انتشار گازهای گلخانه‌ای رو نسبت به ماشین‌های شخصی کم می‌کنه. برای همین، سازمان‌ها باید روی سیستم قوی کار کنن.
3. کمک به رانندگی سبز (Eco-Driving Assistance): سیستم‌های هوشمند به راننده‌ها بازخورد لحظه‌ای درباره رفتارشون مثل سرعت و شتاب می‌دن. این داده‌ها اونا رو تشویق می‌کنه که سبزتر رانندگی کنن و مصرف سوخت رو کم کنن.
4. کاهش آلودگی هوا (Air Pollution): سیستم حمل‌ونقل عمومی هوشمند با کم کردن تعداد وسایل نقلیه توی جاده، کیفیت هوا رو بهتر می‌کنه. این باید توی مناطقی که آلودگی هوا جدیه اجرا بشه.

مثال‌های واقعی از سیستم حمل‌ونقل عمومی هوشمند

یکی از بهترین مثال‌ها، سئول توی کره جنوبیه. متروی اونجا سیستم پرداخت و رزرو هوشمند، Wi-Fi، 5G و دستیار مجازی (Virtual Assistance) داره. متروهاشون با کنترل دما و گرم‌کن صندلی طراحی شدن. ایستگاه‌ها هم پایانه‌های دیجیتال (Digital Terminals) دارن که مسافرا می‌تونن مسیرها و برنامه اتوبوس‌ها رو ببینن.

برای تجربه بهتر، ایستگاه‌هاشون فروشگاه‌های مجازی (Virtual Grocery Stores) دارن که مثل قفسه‌های واقعی با عکس محصول و قیمتن. هر محصول یه کد QR داره که با اسکنش می‌تونی خرید کنی و سفارش به آدرست تحویل داده بشه.

یه پیشرفت دیگه، سازمان حمل‌ونقل متروپولیتن (MTA) توی نیویورکه که یه اپلیکیشن موبایل برای کاربرای حمل‌ونقل عمومی راه انداخته. این اپ توی مرحله تست BETA هست و ویژگی‌هایی مثل هشدارهای لحظه‌ای (Real-Time Service Alerts)، برنامه‌ریزی، ذخیره مسیرهای مورد علاقه، ردیابی زنده اتوبوس (Live Bus Tracking) و رزرو سفر داره. با این اپ، مسافرا با یه کلیک به حمل‌ونقل عمومی وصل می‌شن و سیستم رو بهتر می‌کنه.

نسل بعدی حمل‌ونقل عمومی هوشمند

توی آینده، ادغام فناوری‌های پیشرفته مثل هوش مصنوعی (Artificial Intelligence)، هولوگرام‌ها (Holograms)، دستیار مجازی و واقعیت افزوده (Augmented Reality) رو توی سیستم حمل‌ونقل عمومی هوشمند می‌بینیم. 5G هم داره به 6G ارتقا پیدا می‌کنه که اتصال قوی‌تر، فرکانس بهتر و پایداری بیشتری میاره. این فناوری‌ها تجربه مسافرا رو شگفت‌انگیز می‌کنن.

جمع‌بندی

یکی از نیازهای اصلی زندگی روزمره، سفر کردنه. حمل‌ونقل عمومی به‌خاطر ارزونیش یکی از رایج‌ترین روش‌های جابه‌جاییه. 5G و IoT دارایی‌های اصلی برای متحول کردن این سیستم هستن. 5G اینترنت قوی می‌ده و IoT دستگاه‌ها و حسگرها رو به هم وصل می‌کنه. سیستم حمل‌ونقل عمومی هوشمند به مردم کمک می‌کنه سفر راحت‌تری داشته باشن.

با به‌روزرسانی‌ها و نظارت لحظه‌ای، می‌تونن صندلی اتوبوس رو رزرو کنن و به‌موقع به ایستگاه برسن. این سیستم هم ارزونه، هم راحت و هم ترافیک، آلودگی و دردسرهای روزانه رو کم می‌کنه. نظرت چیه؟ آماده‌ای با این سیستم جدید سفر کنی؟

منبع: iotforall